Willem Frans Daems
Γεννήθηκε στο Amsterdam στις 3 Δεκεμβρίου 1911,
Πέθανε στο Arlesheim στις 29 Δεκεμβρίου 1994 .
Ο παππούς του Willem Frans Daems ήταν ιδιοκτήτης ενός εργοστασίου επίπλων και οι έξι γιοι του εκπαιδεύτηκαν για να γίνουν ξυλουργοί. Ωστόσο, ο πατέρας του Willem αργότερα εργάστηκε ως διοικητής νοσοκομείου, κάτι που παρότρυνε τον Willem, το μεγαλύτερο γιο του, να εξοικειωθεί με τον κόσμο της ιατρικής.
Ο Willem Frans Daems σπούδασε φαρμακευτική στο Amsterdam και έγραψε το διδακτορικό του πάνω στην ιστορία των φαρμακευτικών φυτών που λειτουργούν ως διεγερτικές ουσίες για τη καρδιά. Επίσης επέδειξε ενδιαφέρον για την ιστορία και τη γλωσσολογία. Πέρα από τις επιστημονικές του αναζητήσεις, ο Daems ένιωθε μια κλίση προς την τέχνη και αυτή ήταν που άφησε τις δυνάμεις της καρδιάς να εισχωρήσουν μέσα στο έργο του. Είχε χάρισμα στη μουσική και στη ρητορική. Όντας ένας εξαιρετικός πιανίστας, συνήθιζε να κάνει πιο ενδιαφέροντα τα μαθήματα που έδινε, δημιουργώντας μουσικά διαλείμματα παίζοντας σόλο πιάνο ή συνοδευτικά.
Διοικούσε τη Weleda Arlesheim και την Ita Wegman Clinic Choir για πολλά χρόνια. Έπαιξε έναν κυρίαρχο ρόλο στο επιστημονικό σώμα των Ολλανδών φαρμακοποιών.
Ο Daems ήταν αισιόδοξος, ανοιχτός, με ζεστή καρδιά, ευγενικός και πρόθυμος να βοηθήσει, αν και μπορούσε να γίνει σκληρός αν κάτι τον εξόργιζε. Είχε μια υπέροχη αίσθηση του χιούμορ και αυτό εκδηλωνόταν επίσης στις ομιλίες του, βοηθώντας τον να ξεπεράσει πολλά εμπόδια.
Από το 1938, ο κ. Daems εργάστηκε ως φαρμακοποιός στο Arnhem και στο Haarlem, προχωρώντας το 1948 στη φαρμακευτική βιομηχανία, παίρνοντας τη θέση του διευθυντή της Biochema στο Leyden το 1951. Εκεί ήρθε σε επαφή για πρώτη φορά με την ανθρωποσοφία συμμετέχοντας μαζί με τη γυναίκα του σε μια εισαγωγική διάλεξη.
Ο κ. Daems έγινε μέλος στη Weleda Arlesheim ως φαρμακοποιός το 1955, αναπτύσσοντας το κέντρο τεκμηρίωσης ιατρικών φακέλων. Από το 1961 κι έπειτα επιμελούνταν το Weleda Korrespondenzblaetter fuer Aerzte, παίζοντας έναν καθοριστικό ρόλο σε αυτό. Το 1965 έγινε επικεφαλής του ιατρικού τμήματος. Το 1967 ξεκίνησε να εκδίδει ένα ενημερωτικό δελτίο για τη Weleda ώστε να πληροφορεί για σημαντικές εξελίξεις στον τομέα της φαρμακευτικής. Είχε αναλάβει τη συστηματική κριτική ενός μεγάλου αριθμού από τους κυριότερους τίτλους επιστημονικών περιοδικών με συνέπεια και υπομονή, συνεχίζοντάς το τεράστιο αυτό έργο για πολλά χρόνια. Δυστυχώς απέκτησε μικρή αναγνώριση για αυτό του το έργο. Ωστόσο αυτός ο υπερβολικός ζήλος για τη μελέτη, του προκάλεσε μια επιδείνωση της ασθένειας στα μάτια του, που ήδη είχε εμφανιστεί από τη νεαρή του ηλικία.
Στα μετέπειτα χρόνια έπρεπε να μεγεθύνει τα αντίγραφα και να χρησιμοποιεί έναν μεγεθυντικό φακό, έως ότου τελικά μονάχα οι ακούραστες προσπάθειες της συζύγου του, υποστήριξαν το λογοτεχνικό του έργο για να το φέρει εις πέρας.
Ο κ. Daems διατήρησε το ενδιαφέρον του για την ιστορία και τη γλωσσολογία, μελετώντας την ιστορία των φαρμάκων και της φαρμακευτικής, την ολλανδική γλώσσα και λογοτεχνία, τα μεσαιωνικά λατινικά και τις συμπληρωματικές ιστορικές επιστήμες. Οι μελέτες του πάνω στην ιστορία της φαρμακευτικής κάλυψαν τις μεσαιωνικές έρευνες, θέμα που αναπτύχθηκε σαν διδακτορική διατριβή για το δεύτερο πεδίο των σπουδών του το 1967. Διατηρούσε επαφές με πολλούς επιστήμονες πάνω σε αυτόν τον τομέα. Εδωσε διαλέξεις για τις πρώιμες ολλανδικές μελέτες, συνέβαλε στη συγγραφή του Lexikon des Mittelalters (Λεξικό του Μεσαίωνα) και το 1973 προσκλήθηκε στο πανεπιστήμιο του Wuerzburg στη Γερμανία για να διδάξει την ιστορία των φαρμάκων και της φαρμακευτικής. Ήταν ένας αναγνωρισμένος ειδήμων των μεσαιωνικών σπουδών. Ο κ. Daems υπηρέτησε στο συμβούλιο της Swiss Paracelsus Society ως συνεπιμελητής του Nova acta Paracelsica και ως λέκτωρ στη φαρμακογνωσία σε ένα κολλέγιο για φαρμακοποιούς στο Neuchâtel. Μεταξύ των πολλών επαφών του σε όλον τον κόσμο, διατηρούσε μια ξεχωριστή επικοινωνία με τον Καθηγητή Gundolf Keil, ο οποίος είχε έδρα στην ιστορία της ιατρικής στο Wuerzburg. Το 1980, ο κ. Daems εκλέχτηκε αντιπρόεδρος στον Ελβετικό Σύλλογο της Ιστορίας της Φαρμακευτικής.
Είναι αδύνατον να αποδοθεί μια πλήρης εκτίμηση του επιστημονικού έργου του Daems σε αυτό το κείμενο. Ένας κατάλογος των εκδόσεών του περιλαμβάνει πάνω από 190 τίτλους, εκ των οποίων οι 50 είναι στα Ολλανδικά.
Ο κ. Daems μετέφερε τα επιστημονικά του προσόντα στη Weleda. Το ανθρωποσοφικό υπόβαθρο τον βοήθησε να εμβαθύνει και να επεκτείνει την επιστημονική του προσέγγιση. Πολλές εργασίες εμφανίστηκαν στο Weleda Korrespondenzblaetter fuer Aerzte, το οποίο και επιμελούνταν.
Το ενδιαφέρον και η αγάπη του κ. Daems για τα φαρμακευτικά φυτά είχαν σαν αποτέλεσμα τη συγγραφή πολλών σχετικών άρθρων και άλλων που είχαν σαν θέμα τους τις φαρμακευτικές διαδικασίες. Το ενδιαφέρον του για την ιστορία επίσης επεκτάθηκε στον Weleda του οποίου το όνομα έχει δοθεί στην ομώνυμη εταιρεία. Ένας σημαντικός τίτλος, με τον P. G. Bellmann και τον G. Keil ως συν συγγραφείς, αφορά στην προτεραιότητα που έδωσε ο Rudolf Steiner προτείνοντας τον ιξό (γκι) ως φαρμακευτικό φυτό για τον καρκίνο και ένας άλλος τίτλος για την πρώτη κλινική χρήση του ιξού από την Ita Wegman με αυτήν την ιατρική ένδειξη. Ωστόσο, τα ενδιαφέροντά του διευρύνθηκαν πέρα από τον κόσμο των φυτών και έγραψε επίσης σημαντικά άρθρα για τη φαρμακευτική χρήση των ορυκτών και των μετάλλων.
Οι μελέτες του Παράκελσου ήταν πολύ σημαντικές για τον κ. Daems. Ως συνεπιμελητής του Nova acta Paracelsica, βοήθησε τους αναγνώστες να κατανοήσουν τον τρόπο σκέψης του Παράκελσου, που δεν είναι εύκολα προσιτός στους ανθρώπους που έχουν μεγαλώσει στο να σκέφτονται με τους όρους της φυσικής επιστήμης.
Οτιδήποτε επεξεργάστηκε σε εκείνες τις πολυάριθμες εκδόσεις του, παρέμεινε ζωντανό στις ομιλίες και στα μαθήματά που παρέδιδε στους φυσικούς, τους φαρμακοποιούς , τους χημικούς και το προσωπικό της Weleda.
Ο κ. Daems έγραψε επίσης πολλές κριτικές βιβλίων και επανεκδόσεων εξαντλημένων βιβλίων από τους προκατόχους του με αναλυτικούς προλόγους. Η καλλιτεχνική του αίσθηση έπαιξε σημαντικό ρόλο στο γεγονός ότι φρόντισε για την επιλογή προσεγμένων και όμορφων εικονογραφήσεων.
Αυτή η τεράστια ποσότητα εργασίας που έκανε απαιτούσε απέραντη προσήλωση. Όταν ρωτήθηκε πώς καταφέρνει να κάνει τόσα πολλά στην ηλικία των 80 ετών, ο κ. Daems απάντησε ξερά: «Είναι αρκετά απλό. Να σηκώνεσαι νωρίς κάθε πρωί και να συνεχίζεις να δουλεύεις». Διατήρησε αυτόν τον τρόπο εργασίας έως το τέλος.
Ύστερα από αίτημα του Ιατρικού Τμήματος του Goetheanum, ο κ. Daems παρέδωσε ένα μάθημα για την ιστορία της φαρμακευτικής από την αρχαιότητα έως την πρόσφατη περίοδο της ζωής του. Συνοψίζοντας όλο το έργο της ζωής του ήταν για άλλη μια φορά ικανός να το εμπιστευτεί στις καρδιές του ακροατηρίου του, κάνοντας το αυτό με πολύ χιούμορ. Δεν μπορούσε πια να ανταποκριθεί στο αίτημα για γραπτή απόδοση των σκέψεών του.
Αυτό το παρείχε η σύζυγός του, που χρησιμοποιούσε τα γραπτά του, περιλαμβάνοντας ορισμένα άλλα χαρακτηριστικές εργασίες και έξοχα επιλεγμένες εικονογραφήσεις. Εκδόθηκε ως τμήμα της Persephone Series από το Ιατρικό Τμήμα το 2001.
Κοιτάζοντας πίσω τη ζωή και το έργο του Willem Frans Daems, PhD, βλέπουμε έναν έντιμο άνθρωπο, ανοιχτό στον κόσμο, κάποιον ικανό να συνδυάζει τη προσήλωση σε έναν στόχο με το χιούμορ. Ως ιστορικός είχε μια μεγάλη αγάπη για την αλήθεια και ήταν αδιάφθορος. Έχαιρε σεβασμού και εκτιμήσεως, διότι επιδείκνυε νηφάλια επιστημονική αντικειμενικότητα, αν και ανοιχτά μιλούσε για τις ανθρωποσοφικές του πεποιθήσεις. Παρακολουθούσε στενά τις εξελίξεις στη Weleda και πάντοτε ανταποκρινόταν με έναν προσωπικό τρόπο και αντιδρούσε με ενδιαφέρον αν έβλεπε τη βάση του έργου της να τίθεται σε ρίσκο. Δεν του άρεσε κανένα είδος μυστικισμού, θέλοντας να υπηρετήσει την επιστημονική προσέγγιση στην ανθρωποσοφία. Πέρα από το καθετί που έχει αναφερθεί έως τώρα, ήταν ένας αξιαγάπητος, φιλότεχνος άνθρωπος, με χιούμορ, πάντα ανοιχτός και πρόθυμος να βοηθήσει. Ήταν ένας άνθρωπος του «μέτρου», που ήταν και το ιδανικό του.
Η επέκταση της ανθρωποσοφικής φαρμακευτικής οφείλει πολλά στον Daems για το τεράστιο έργο του στην ανάπτυξη και την υποστήριξή της. Η εργασία του και οι πολλές ανθρώπινες επαφές του, συνέβαλαν ουσιαστικά στη θεμελίωση μιας γέφυρας ανάμεσα στην ανθρωποσοφία και την επιστήμη στις μέρες μας.
Johannes Zwiauer, PhD
